UZ Brussel en VUB-studenten geneeskunde pakken samen coronacrisis aan

Description

Meer dan ooit is samenwerken vandaag essentieel, vooral in de medische sector. Momenteel worden de studenten geneeskunde voor verschillende zaken ingezet. Er is een rechtstreeks contact tussen het management van het UZ Brussel, het Geneeskunde Studenten Platform (GSP) dat de geneeskundestudenten officieel vertegenwoordigt en het vrijwilligersproject aan studentenzijde begeleidt, en prof. dr. Steven Raeymaeckers die het project mee coördineert. 

VUB-alumnus Steven Raeymaeckers is als radioloog verbonden aan het UZ Brussel. Daarnaast is hij stagecoordinator voor de opleiding geneeskunde en begeleidt hij mee de studenten die in de masterjaren de theoretische kennis leren omzetten in de praktijk. In de resterende tijd is hij ook actief in de eerste lijn als brandweerman/ambulancier.

Hoe ervaar jij de huidige omstandigheden in je functie?

Deze situatie is uniek, zoveel is zeker. Dit is de eerste keer dat we als maatschappij de negatieve gevolgen moeten ondervinden van een nagenoeg volledig ontsloten wereld. Ook blijkt actueel duidelijk dat we zeer weinig geleerd hebben uit de voorafgaande ervaringen met de uitbraken van SARS en MERS. Uitzonderlijk hebben we als mens de pech om in de geschiedenis te leven: wie weet niet waar hij of zij was het moment dat de World Trade Towers instortten? Ik herinner me ook nog zeer goed hoe ik initieel slechts half kon bevatten wat er gebeurd was die fameuze ochtend, 22 maart. Dito hier: een worldchanging event. 

Zo zeker als we kunnen voorspellen dat deze epidemie in alle geschiedenisboeken uitgebreid zal besproken worden, zo onzeker kijken wij als zorgverleners nu naar de toekomst. Het voelt aan alsof we op het strand staan sturen in de verte, direct na een zeebeving. Je weet dat er groot onheil op komst is, je ziet het water alvast reeds naar de zee terugtrekken als bewijs. Die tsunami komt er sowieso aan. Hoe groot, welke gevolgen, daar heeft iedereen het raden naar.

Hoe verloopt de samenwerking tussen het UZ Brussel en de studenten geneeskunde en wat is hun rol? 

We vrezen een scenario als Italië of Spanje, waarbij we dreigen alle meer en minder ervaren professionele helpende handen nodig te hebben die we kunnen vinden. In dat opzicht zijn ouderejaarsstudenten geneeskunde natuurlijk een gedroomde partner. Het mooiste evenwel is dat niemand van ons dit hoefde vragen, een vrijwillige werking tot ondersteuning werd spontaan aangeboden vanuit de studenten van de faculteit, verenigd in het Geneeskunde Studenten Platform (GSP) VUB.

De studenten organiseerden in recordtijd zelf een dispatchingsorgaan dat de noden onderzocht van de verschillende diensten van het UZ Brussel en ook externe partners zoals huisartsenwachtposten in de buurt. Collega-studenten die verhinderd zijn van lessen en stages kunnen zich opgeven als vrijwilligers en zo verschillende taken opnemen ter ondersteuning van de medische werking. Op slechts enkele dagen kon men aldus bogen op een netwerk van meer dan 250 studenten, in het bijzonder van de eigen medische campus maar ook verschillende andere studenten van de VUB zoals bijvoorbeeld uit de kinesitherapie.

Dit staat volledig los van de vrijwilligers die zich aanbieden vanuit externe hoek om de ziekenhuismedewerkers te helpen met kinderopvang of het helpen stikken van de broodnodige mondmaskers. Toch een mooi voorbeeld van hoe de VUB een echte community is, gedragen door haar studenten en gesteund door de omgeving.

"Als CEO van UZ Brussel ben ik enorm dankbaar en onder de indruk van deze spontane inzet (en dito organisatie) van en door onze studenten", vult Marc Noppen aan. "Hiermee zijn voor mij twee dingen bewezen: de toekomst van het vak is mee verzekerd door dergelijk human capital, èn de VUB levert niet alleen goede artsen maar goede mensen af. En dat is misschien nog wel het belangrijkste."

Hoe ervaren de studenten de huidige omstandigheden?

Onze studenten krijgen nu een unieke inkijk op hoe geneeskunde ook zou kunnen zijn, in een wereld zonder vaccins of dure apparatuur. Ingrepen die niet dringend zijn, worden uitgesteld. De "leuke ingrepen" waarvoor sommige studenten staan te dringen om mee te mogen kijken of helpen, al naargelang hun kennis en kunde, vallen dus uit de boot. In plaats daarvan beseffen we nu allemaal meer dan ooit dat zorg voor patiënten een gedeelde zorg is. Dat de taak van de telefonist(e) even cruciaal kan zijn als de handeling van een arts. Dat men eigenlijk bijzonder fier moet zijn op de onderhoudsploeg en het technisch team dat ons helpt te door het zuiver maken en houden van onze onderzoekruimtes of het anders organiseren van de patiëntenflow. Een les in nederigheid dus, al denk ik dat VUB-ers met dat laatste zelden problemen ervaren.

"Een deel van de studenten ziet hun stage in rook opgaan bij deze COVID-crisis en moeten bijgevolg thuis blijven", vult GSP aan. "Bij een ander deel krijgen de stages een wat andere invulling omdat de artsen volop bezig zijn de COVID-patiënten te behandelen. Toch voelt iedere student zich betrokken bij wat zich momenteel afspeelt in het ziekenhuis en voelt zich al eens nutteloos om gewoon thuis te zitten. Daarom stellen velen zich vrijwillig kandidaat om hun steentje bij te dragen aan de werking van het UZ."

Welke extra uitdagingen ervaren studenten geneeskunde als student momenteel

Enerzijds is het actueel voor onze studenten misschien erg saai, aangezien we zeker niet meer mensen willen inzetten dan we nodig hebben. Voor de eigen veiligheid en al was het maar om straks bij de piekuitbraak nog een troef achter de hand te hebben. We vragen vele studenten dan ook om zich nu bezig te houden met het studentenportfolio of de masterproef, tot het moment dat we hun verenigde hulp massaal nodig dreigen te hebben.

Anderzijds kan het beangstigend zijn te beseffen dat er in het ziekenhuis waar je werkt een leger aan onzichtbare vijanden aanwezig is, vooral dan in de isolatiekamers van de besmette patiënten maar dat deze partikels zich mits onvoorzichtigheid kunnen verspreiden en vastkleven aan deurklinken, toestenborden of liftknoppen. Ook zien ze veel meer zieke mensen dan anders binnenkomen via de spoedgevallendienst waar de studenten een belangrijke rol spelen in de regulatie (het onderscheid maken tussen COVID en niet-COVID gerelateerde pathologie). We moeten ons allemaal bewust zijn van de psychologische stress die deze erveringen met zich meebrengen.

"Veel studenten geneeskunde hebben nu een iets rustigere periode door het afschaffen van sommige stages", vertelt GSP. "Het is dus een uitdaging om deze vrijgekomen tijd nuttig te spenderen. Heel wat enthousiastelingen vragen actief aan ons om ergens te kunnen inspringen. Deze motivatie is natuurlijk heel mooi om te zien. Een deel kiest ervoor om op kot in afzondering te blijven en niet terug naar huis te keren, bij familie, vanwege hun participatie in de zorg en het verhoogde risico op besmetting. Het niet kunnen zien en vastnemen van je familie en vrienden weegt uiteraard op de gemoedstoestand."

Wat wil je zeker nog meegeven en/of benadrukken?

Deze epidemie is in feite een grote gelijkmaker. Rijk of arm maakt op dit moment niet veel meer uit, tenzij je dan zo rijk zou zijn dat je je terug kan trekken op je eigen privé-eiland en de storm uitzitten. Hoewel deze gezondheidscrisis een enorm beslag legt op de capaciteit van onze ziekenhuizen kunnen we deze crisis dankzij de massale inzet van onze zorgverleners en mits het respecteren van de opgelegde maatregels waarschijnlijk het hoofd bieden. Er zullen doden te betreuren zijn, zoals bij elke epidemie. Maar er zullen vele levens gered kunnen worden en dit dankzij een boeiende mix van studenten, verpleegkundigen, kuispersoneel, zorgkundigen, ambulanciers, artsen en alle andere profielen die ik hier vergat te vernoemen. We kunnen dit aan, allemaal samen.

"We willen ook iedereen bedanken die dagelijks om 20u applaudisseert voor alle zorg- en hulpverleners, dit wordt geapprecieerd", aldus de studenten.

Zelf interesse om geneeskunde te studeren? Raadpleeg de opleidingspagina.

Het UZ Brussel kan alle financiële hulp gebruiken bij de aankoop van noodzakelijk medisch materiaal, zoals mondmaskers en beademingsapparatuur. De kost voor een geavanceerd beademingstoestel ligt zeer hoog en kost makkelijk tussen 50.000 en 60.000 euro per toestel. Onnodig te zeggen dat elke steun meer dan welkom is. Steun het UZ Brussel in coronatijden of raadpleeg meer info over de UZ Brussel Foundation.