Nieuwvorming van insuline-producerende bètacellen in muis en mens

Diabetes wordt gekenmerkt door een absoluut (type 1) of relatief (type 2) tekort aan werkzame, insuline-producerende beta-cellen. Transplantatie van donor beta-cellen en stimulatie van nieuwvorming van beta-cellen bieden hoop als genezende behandeling voor diabetes. Er zijn echter te weinig donoren om iedereen te helpen. Daarnaast is er meer kennis nodig over de vorming van normale beta-cellen in de pancreas. In ons onderzoek proberen we de omvorming te stimuleren van gespecialiseerde niet-insuline-producerende pancreascellen als nieuwe bron van insuline-producerende beta-cellen en onderzoeken we ook de ontwikkeling van pancreascellen. Ons onderzoek heeft in het verleden aangetoond dat knaagdier acinaire pancreascellen, die normaal instaan voor de productie van spijsverteringsappen, kunnen omgevormd worden tot insuline-producerende beta-cellen door behandeling met specifieke (groei)factoren. Deze nieuwgevormde beta-cellen zijn in staat om diabete dieren te genezen, d.i. terug normale bloedglucosewaarden te geven. Nu is het ons doel om deze resultaten te vertalen naar menselijke cellen, afkomstig uit donoren. We hebben aangetoond dat menselijke acinaire cellen zich kunnen omvormen naar duct-cellen, een ander gespecialiseerd celtype uit de pancreas. Een volgende stap is om de acinaire cellen om te vormen tot voorlopercellen van beta-cellen, om nadien insuline-producerende beta-cellen te kunnen aanmaken. Deze kunnen dan gebruikt worden voor transplantatie in diabetespatiënten. Daarnaast onderzoeken we ook de vorming van pancreascellen kort na de geboorte. Uit ons onderzoek blijkt dat jonge beta-cellen gevormd worden vanuit andere cellen. Momenteel onderzoeken we welke cellen hieraan de oorsprong liggen. Dit basisonderzoek zal ertoe leiden dat er betere behandelingsmogelijkheden zullen ontstaan voor diabetes patiënten met behulp van celtherapie.