Language use of the city administrations in 19th century Flanders

Het onderhavige project wil een corpus van (nooit eerder onderzochte) stedelijke kanselarijtaal in Vlaanderen in de vier provinciehoofdsteden: Antwerpen, Brugge, Gent en Hasselt onderzoeken op taalkeuze en taalgebruik. Tijdens de lange 19de eeuw onderscheiden we vier regimes die met een duidelijke en meestal tegenstrijdige taalpolitiek geprobeerd hebben taalplanningsdoelstellingen te bereiken. Hoe de stedelijke kanselarijen daarop inspeelden en/of door beïnvloed werden zal hier worden aangetoond.

Wat het formele aspect betreft, van de kanselarijtaal zal niet enkel de spelling, maar ook het lexicon, de grammatica en de syntaxis (of stijl) worden geanalyseerd. Ook de hele 19de-eeuwse normcontroverse zal hierbij worden betrokken. Ten behoeve van een vooronderzoek werd een meetinstrument opgesteld en de bruikbaarheid ervan voor het onderzoek van de spelling en het lexicon vastgesteld. Dat bijgestelde meetinstrument zal hier worden gebruikt.

Het onderhavige onderzoek zal het voor het eerst mogelijk maken de belangrijkste aspecten van taalgebruik en taalvariatie in de Vlaamse stadskanselarijen tijdens de 19de eeuw op grond van de gebruikelijke (historisch-) sociolinguïstische variabelen en van een gestructureerd onderzoek van de verschillende linguïstische niveaus te analyseren. Daardoor zullen we meer licht kunnen laten schijnen op de gecompliceerde taalverhoudingen in de 19de-eeuw en op de gediversifieerde en vaak contradictoire standaardiseringsprocessen die de uitbouw van het 20ste-eeuwse zuidelijke Nederlands hebben voorbereid.