Subsistentiemigratie in de Belgische gebieden tijdens de transitie van preïndustriële naar industriële samenleving 1765-1848

Het onderzoeksproject focust op de rol van mobiliteit en migratie als overlevingsstrategie in de context van de ongelijkmatige transitie van preïndustriële naar industriële samenleving in de ‘Belgische’ gebieden tijdens de laatste decennia van het Ancien Régime en de eerste helft van de negentiende eeuw. Op basis van diverse kwalitatieve en kwantitatieve bronnen, gaande van administratieve en gerechtelijke dossiers over vagebonden en bedelaars tot bevolkingsregisters, paspoortregisters en overheids­enquêtes, worden de belangrijkste patronen van subsistentiemigratie in de periode 1765-1848 in kaart gebracht. Centraal als onderzoeksvragen staan het ‘hoe’ en het ‘waarom’ van deze mobiliteitspatronen. De uitwerking van deze vragen gebeurt in eerste instantie binnen het kader van de diepgaande economische, demografische, sociale en ook politieke verschuivingen die zich in deze periode voltrokken, en de ontwortelingsprocessen die daarmee gepaard gingen. Evenzeer wordt er aandacht besteed aan de culturele en mentale dimensies van migratie op lokaal, familiaal en individueel vlak. Ook wordt er terdege rekening gehouden met de heterogeniteit van ‘push’- en ‘pull’-factoren en de diversiteit van mobiliteitspatronen. Bijzondere aandacht gaat uit naar de mogelijke ‘efficiëntie’ van vormen van subsistentiemigratie, en de verhouding tot vormen van arbeidsmobiliteit. De chronologische en geografische afbakening staat borg voor een rijke schakering van continuïteit en verandering, die het mogelijk maakt zinvolle vergelijkingen in tijd en ruimte te maken.