Effect van een gordelcampagne in Antwerpen (RA-2006-76).

In september 2004 werd in Antwerpen de gordeldracht campagne "Kinderen kunnen
kapot" gevoerd. Deze campagne had een sensibiliseringsluik, en een bestraffings- en
beloningsluik. Om het effect van de twee luiken te kennen, werden voor, tijdens en na de
campagne gordeltellingen gedaan.
Als het sensibiliseringsluik al een meetbaar effect had, dan is het een negatief effect.
Tijdens de sensibilizeringscampagne en voor de start van de handhavingsactie was er
een statistisch significante daling van de gordeldracht van passagiers en van
gordeldracht tijdens de daluren. Uit extra gordeltellingen in 2005 concluderen we dat
deze daling niet het gevolg is van een ander verkeerspatroon in augustus tegenover
september. Aan de hand van de literatuur is niet eenduidig op te maken of deze daling
het gevolg kan zijn van een (te) harde visual. Het effect van campagnes met een harde
uitstraling varieert van contraproductief tot erg effectief. Als de Antwerpse campagne
contraproductief was, dan is het onduidelijk waarom dit zo was voor passagiers en niet
voor bestuurders.
De bestraffings- en beloningsactie had een positief effect op de gordeldracht van alle
deelgroepen. Dit komt overeen met eerdere resultaten die suggereerden dat de
bestraffings- en beloningsactie in Antwerpen meetbare resultaten had op de
gordeldracht. Na de actie daalde de gordeldracht, ruwweg tot het niveau van voor de
actie. Maar ook al daalt de gordeldracht weken na de actie opnieuw, er is over de jaren
heen een continu stijgende gordeldracht gemeten in Antwerpen. Uit de literatuur blijkt
dat handhavingscampagnes het meest effectief zijn als er ook grote publiciteit gemaakt
wordt over deze verscherpte handhaving.
Op basis van gordeltellingen en gordelcampagnes van het BIVV voor de periode 1998 tot
2001 vinden we dat een stijging van de gordeldracht tijdens de campagnes meestal
gevolgd wordt door een terugval na de campagnes. Deze campagnes van het BIVV zijn
geen handhavingsacties maar sensibiliseringsacties.
De belangrijkste conclusie is dat de actie waarbij de kans op bestraffing en de kans op
beloning verhoogt, meer directe impact heeft op de gordeldracht dan enkel een
sensibiliserende campagne.