Het positief project in het Vlaamse Jeugddelinquentierecht: Een verkennend kwalitatief onderzoek naar de eerste praktijkervaringen

Met het Vlaamse Jeugddelinquentiedecreet van 2019 werd het positief project als nieuwe afhandelingsmogelijkheid naar aanleiding van een jeugddelict geïntroduceerd. Het positief project houdt in dat minderjarigen zelf een plan met engagementen opstellen naar aanleiding van het door hen gepleegde jeugddelict. In dit artikel worden ervaringen met het positief project van veertien HCA-medewerkers en enkele jongeren, ouders en jeugdadvocaten in kaart gebracht. Op basis van de interviews wordt duidelijk dat het positief project veel potentieel in zich draagt: het biedt jongeren de kans om, vertrekkend vanuit hun eigen krachten en ideeën, maar ondersteund vanuit de context, hun verantwoordelijkheid op te nemen. Niettemin komen doorheen de interviews ook verschillende uitdagingen en knelpunten aan bod, zoals de uitdagende zoektocht naar de specifieke rolinvulling door de ondersteunende HCA-medewerkers, de beperkte bekendheid en de beperkte toepassing van het positief project, de verschillen tussen arrondissementen die tot rechtsongelijkheid en/of een gevoel van onrechtvaardigheid bij jongeren kunnen leiden, de beperkte vrijwilligheid van het aanbod, de variërende betrokkenheid van jeugdadvocaten en de mogelijke implicaties daarvan voor rechtswaarborgen zoals het vermoeden van onschuld en de proportionaliteit van de reactie, en de delicate positie van eventuele slachtoffers.