Naar een architectuur van vereenvoudiging? Victor Horta’s lezingen over Amerikaanse architectuur in de jaren twintig

De Belgische architect Victor Horta (1861-1947) verblijft voor het grootste deel van de Eerste Wereldoorlog in de Verenigde Staten. Gedurende drie jaar onderzoekt hij daar hoe de Amerikaanse wolkenkrabbers, gestandaardiseerde woningen en ingenieuze stedenbouw als model kunnen dienen voor een modern, naoorlogs België. In zijn eigen memoires is Horta echter erg summier over zijn bespreking van de Amerikaanse architectuur, en de mogelijkse invloed die zijn reis heeft gehad op zijn naoorlogs werk. Dit artikel onderzoekt daarom voor de eerste keer de verschillende lezingen die Horta in de jaren 20 over het onderwerp heeft gegeven. Horta’s voordrachten tonen namelijk goed aan hoe hij de Amerikaanse architectuur begon te zien als een model voor de toekomst. Serieproductie, standaardisatie en schaalvergroting werkten in de Amerikaanse architectuurpraktijk een vereenvoudiging van ontwerp in de hand – een oplossing die Horta ook voorstelde in het door oorlog geruïneerde België. Om dit te illustreren, onderzoekt dit artikel hoe Horta’s klassiekere vormentaal uit de jaren 20, zoals zichtbaar in zijn paviljoen voor de Exposition des Arts décoratifs et industriels uit 1925, verwant was aan zijn tijd in de VS. Het toont daarnaast aan hoe Horta een belangrijke rol heeft gespeeld in het propageren van de Amerikaanse architectuur in België, en ook een pionierende rol heeft gespeeld in de introductie van enkele van haar voornaamste principes, zoals de hoogbouw.