Scoren tijdens en na de voetbalcarrière: Het belang van competentieontwikkeling bij profvoetballers

Inleiding / Introduction Ondanks hij het belang van een brede persoonlijke ontwikkeling niet miskende, bleek Johan Cruijff, één van de grootste voetballers aller tijden, onvoldoende voorbereid op de post-voetbal carrière. Zoals zijn korte ondernemerscarrière liet uitblijken, liep Johan nogal snel buitenspel in zijn nieuwe carrière. Om dergelijke scenario’s te vermijden, ijveren onderzoekers (bv. Lavallee, 2019; Stambulova, 2003; Wylleman, 2019) om voetballers niet enkel te coachen en monitoren in hun sportieve ontwikkeling, maar ook in hun competentieontwikkeling op andere vlakken. Smismans en collega’s (2020, in press) ontwikkelden daarom de Athletes’ Competency Questionnaire for Employability (ACQE), een instrument om de competenties van topsporters noodzakelijk ter optimalisatie van hun inzetbaarheid in een nieuwe carrière in kaart te brengen. Na initiële validatie bij 954 topsporters uit verschillende disciplines, werd de ACQE in deze studie gebruikt bij profvoetballers. Doelstelling / Aim Het doel van deze presentatie is tweeledig: (1) uitlichten in welke mate professionele voetballers de competenties beheersen die noodzakelijk zijn om hun inzetbaarheid in een nieuwe carrière te optimaliseren en (2) de praktische toepasbaarheid van de ACQE ter ondersteuning van professionele voetballers in hun transitieproces kaderen. Methode / Method Deze studie maakt deel uit van het Erasmus + Sport Project ‘Mind the Gap’, gecoördineerd door FIFPRO, de internationale vakbond die zich wereldwijd bezighoudt met professionele voetballers. Participanten werden gerekruteerd via e-mail door de verschillende spelersorganisaties die deel uitmaken van FIFPRO (bv. Vereniging van Contractspelers Nederland, Professional Footballers Association England). Een totaal van 89 voormalige en 193 huidige professionele voetballers uit 33 verschillende landen (bv. België, Brazilë, Congo, Nederland) vulden de online ACQE bestaande uit 4 factoren en 28 items (i.e., vaardigheden, kennis, attitudes) in (20% vrouwen). Na het beantwoorden van algemene vragen (bv. geslacht, leeftijd, diploma), werden de participanten gevraagd volgende vraag te beantwoorden voor 28 competenties (bv. tijd efficiënt gebruiken, tegenslagen gebruiken als positieve stimulus) aan de hand van een 5-punt Likert schaal: In welke mate beheers je deze competentie? De scores omtrent de beheersing van competenties werden vervolgens gebruikt ter uitvoering van confirmatorische factoranalyse (CFA) om na te gaan of de vier-factorstructuur van de ACQE in overeenstemming is met de data. Resultaten / Results Participanten rapporteerden een gemiddelde tot sterke beheersing van de 28 competenties (M=3,65  0,14). Voormalige voetballers toonden een sterkere gemiddelde beheersing (M=3,81  0,17) van de competenties dan huidige voetballers (M=3,58  0,13). De competentie waarvoor de sterkste beheersing werd gerapporteerd betrof het samenwerken met collega’s, gevolgd door het kennen van de eigen sterktes en zwaktes, en doelgerichtheid. Deze volgorde bleef onveranderd bij het uitfilteren van actieve voetballers. Voormalige voetballers, daarentegen, gaven de derde beste score aan de competentie ‘zich kunnen identificeren met de cultuur van de organisatie’ qua beheersing. CFA toonde acceptabele 2- (p < .05), RMSEA (inclusief het betrouwbaarheidsinterval; .059 (.052 - .069) en SRMR-waarden (.05) voor de 4- factorstructuur (i.e., carrière - & lifestyle management, carrièrecommunicatie, carrière resilience, carrière engagement en flexibiliteit) met goede factorladingen. Conclusie & Implicaties / Conclusion & Implications De resultaten suggereren het belang om te investeren in verdere competentieontwikkeling om zo de overgang naar een nieuwe carrière te faciliteren. Deze studie kan worden gebruikt om belanghebbenden (bv. spelers, spelerorganisaties) te informeren en bewust te maken van de meerwaarde van competentieontwikkeling tijdens en na de profcarrière voor een vlotte overgang van voetbal naar een nieuwe carrière. De ACQE kan gebruikt worden door player development managers als tool voor competentiegericht advies en de ontwikkeling van evidence-based trainingsmodules voor voetballers, alsook door voetballers als zelfevaluatietool ter identificatie van de eigen ontwikkelingsnoden.