Self Inc. Job quality and well-being of the (solo) self-employed

In de afgelopen 50 jaar hebben zich grote veranderingen voltrokken onder de zelfstandige beroepsbevolking. De opkomst van de dienstensector, de groei van informatietechnologieën, het toenemende streven naar flexibilisering en atypische arbeid, en de opkomst van een neoliberaal ondernemersdiscours hebben de aard van de zelfstandige arbeid radicaal veranderd. De onder ‘zelfstandigheid’ gegroepeerde arbeidsregelingen zijn daarbij aan het diversifiëren, met een toename van solo zelfstandigen, geschoolde professionals, alsook (onvrijwillige) ongeschoolde
zelfstandigen. Dit proefschrift bespreekt de impact van deze veranderende arbeidsarrangementen binnen het zelfstandig ondernemerschap op het mentaal welzijn, waarbij de ‘arbeidskwaliteit’ van zelfstandige banen als belangrijkste mediator wordt beschouwd. Deze hoofddoelstelling is verder uitgewerkt in vier kwantitatieve empirische artikelen, waarin de Europese Enquête naar Arbeidsomstandigheden als
gegevensbron wordt gebruikt, en in één kwalitatief, empirisch artikel gebaseerd op diepte-interviews met zelfstandigen zelf.
De belangrijkste bevinding van dit proefschrift is dat de huidige variëteit in zelfstandige arbeid een rol speelt in het verklaren van verschillen in mentaal welzijn. Vooral kwetsbare en onzekere arbeidsarrangementen binnen het zelfstandig ondernemerschap
zijn vatbaar voor negatieve uitkomsten op het gebied van mentaal welzijn. Verder kan ook de beschikbaarheid van intrinsieke arbeidskwaliteit voor sommige van deze vormen
van zelfstandig ondernemerschap van cruciaal belang zijn om welzijnsverschillen te verklaren. Ten slotte toonde dit proefschrift ook een rol aan van de macro-economische, culturele en sociale context op de arbeidskwaliteit en het mentaal welzijn van zelfstandigen. Om de verschillen in mentaal welzijn tussen zelfstandigen te verkleinen, stel ik een reeks
beleidsaanbevelingen voor rond het erkennen van het heterogene karakter van zelfstandig ondernemerschap, het investeren in betaalbare en laagdrempelige opleidingen voor zelfstandigen, het heroverwegen van het beleid rond arbeidsmarktactivatie via zelfstandig ondernemerschap, het verbeteren van de sociale
en inkomensbescherming, en het opbouwen van sociale en professionele netwerken. Dergelijke aanbevelingen zullen in staat zijn om diegenen te herkennen en te beschermen die het meest kwetsbaar zijn, en zullen ook helpen bij het voorkomen van ernstige, mentale gezondheidsproblemen door het verminderen van financiële zorgen, het vergroten van informatiecirculatie, en door het opbouwen van competentie, vertrouwen, en veerkracht onder zelfstandigen. Al met al pleit deze dissertatie voor het
in ogenschouw nemen van heterogeniteit onder zelfstandigen, zowel in onderzoek als in beleidsinspanningen.