Verpleegkundige complementaire zorgverlening binnen de Vlaamse palliatieve zorgeenheden

Abstract

Inleiding Over de effectiviteit en de veiligheid van complementary and alternative medicine(CAM), een term waaronder complementaire zorg(CZ) valt, zijn reeds verschillende buitenlandse studies beschikbaar. De toenemende evidentie van de effecten van CAM samen met het mondiaal stijgend gebruik van CAM door zorgvragers doet de vraag rijzen of zorginstellingen in hun huidig zorgaanbod voldoende rekening houden met deze tendens. In België is er inzake de mate van toepassing van CZ-interventies in zorginstellingen nog geen onderzoek gedaan. Dit onderzoek wil aan dit tekort opvulling geven door te schetsen hoe verpleegkundigen CZ verlenen binnen de palliatieve zorgeenheden.

Methoden We voerden een exploratief retrospectief onderzoek door middel van post-enquêtes die we stuurden naar de 436 verpleegkundigen van de 31 Vlaamse palliatieve zorgeenheden(PZE). De vragenlijst bestond uit 4 grote delen waarbij we in de eerste 2 delen voornamelijk de kennis en de toepassing van CZ bevroegen, in het 3e deel peilden we naar hun attitudes/opinies tegenover CZ en in het laatste deel verzamelden we demografische gegevens.

Resultaten De respons bedroeg 51%(n= 222) en de medewerking van de PZE 84%(26/31).Omdraaien: eerst de PZE dan de respons van de verpleegkundigen Van de respondenten had 90% voor de enquête reeds gehoord van het begrip 'CZ' en 95%(n=210) gaf aan dat ze CZ-interventies in hun palliatieve zorgverlening toepasten. 56% van de groep van toepassers van CZ hadden reeds een cursus over een bepaalde CZ-interventie gevolgd en bij de niet-toepassers bedroeg dit 30%. 58% van de niet-toepassers en 95% van de toepassers van CZ stonden positief tegenover het concept CZ en tevens vond 72% van de niet-toepassers en 90% van de toepassers van CZ dat bepaalde CZ-interventies de kwaliteit van het leven van de zorgvrager kan verhogen.

Conclusie Complementaire zorg en complementaire zorginterventies zijn gekend en worden ook toegepast door verpleegkundigen die werken op de Vlaamse PZE. De knelpunten in verband met CZ-verlening die we via dit onderzoek blootlegden en die tevens aanpak nodig hebben zijn: het ontbreken van een zorgenplan inzake CZ op dienst, het ontbreken van voldoende cursussen over CZ in verpleegkundige opleidingen en het ontbreken van onderzoek naar de betrokkenheid van andere personen van de directe zorgomgeving van de zorgvrager.

Date of Award	30 Jun 2007
Original language	Dutch
Supervisor	Johan Bilsen (Promotor) & Els Inghelbrecht (Co-promotor)