Een humaan relevante en AOP-gestuurde in vitro benadering voor het bestuderen van het cholestatisch potentieel van micro- en nanoplastics

Kunststoffen zijn veelzijdige materialen met talloze toepassingen in het dagelijks leven en breken in het milieu af tot kleinere fragmenten die micro- en nanoplastics (MNP's) worden genoemd. Hoewel ze nog steeds controversieel zijn, worden MNP's in verband gebracht met verschillende nadelige gezondheidseffecten. Recente dierstudies toonden een verandering van de galzuurhomeostase in de lever aan veroorzaakt door MNP's, wat een cholestatisch potentieel suggereert. Dierproeven op het gebied van MNP's werpen echter ernstige ethische vragen op en worden vaak bekritiseerd vanwege het gebrek aan relevantie voor de mens. Dit bepaalt de reikwijdte van het huidige project, waarin zal worden onderzocht of MNP's niet alleen galophoping induceren, maar ook reeds bestaande cholestase in de menselijke lever verergeren. Hiervoor zal een humaan-centrische in vitro setting opgezet worden bestaande uit lever-gebaseerde celkweeksystemen gekoppeld aan een reeks testen, die elk één of meer mechanistische sleutelgebeurtenissen in het netwerk van cholestatische leverschade op transcriptioneel, translationeel of functioneel niveau monitoren. Er zal gebruik worden gemaakt van celkweeksystemen die het voorspellen van cholestatische leverschade op individueel en algemeen populatieniveau mogelijk maken, en die zullen worden blootgesteld aan MNPs in in vivo-achtige en humaan-relevante omstandigheden. In het algemeen zal dit project meer licht werpen op het levertoxische potentieel van MNPs en de kracht aantonen van diervrije en op mensen gebaseerde in vitro experimenten voor het identificeren van gevaren.