SRP-Groeifinanciering: Historical sociolinguistics: towards a new history of Dutch in Flanders

Dit onderzoeksprogramma beoogt een herziening van enkele belangrijke thema’s uit de geschiedenis van het Nederlands door recente inzichten uit de internationale historische sociolinguïstiek toe te passen op de taal zoals die zich met name in de Zuidelijke Nederlanden ontwikkelde. Specifiek nemen we als uitgangspunt drie thema’s waarop recent veel vooruitgang werd geboekt in de historische sociolinguïstiek van grotere talen zoals het Engels en het Duits, maar waar voor het Nederlands deze innovaties nog niet voldoende zijn doorgedrongen tot de klassieke taalgeschiedenis: (1) de relatie tussen taalnormen en het eigenlijke taalgebruik als basis voor standaardisatie van de taal ‘van bovenaf’; (2) dialectcontact en de taalkundige processen van structureel dialectverlies en koinevorming die als een vorm van standaardisatie ‘van onderop’ voortkomen uit contact tussen sprekers met verschillende regionale achtergronden; en (3) historische meertaligheid en taalcontact, en de invloed van deze aanwezigheid van meerdere talen in het repertoire van individuele taalgebruikers op de ontwikkeling van het Nederlands in Vlaanderen. Voor elk van deze thema’s zal een relevante casus worden uitgewerkt, en het geheel wordt tot één coherent geheel gesmeed door in te zetten op standaardisatie als rode draad: vertrekkend vanuit deze casussen trachten we vigerende modellen en theorieën van standaardisatie als historisch-taalkundig proces in vraag te stellen, en reiken we alternatieven aan die vertrekken vanuit de verwevenheid van taal en maatschappij.