Het gebruik van vloeibare biopsieën voor MRD-detectie bij multipel myeloom

Multiple myeloma (MM) is een hematologische maligniteit die jaarlijks 700-1000 Belgische patiënten treft. Ondanks nieuwe therapieën blijft de ziekte ongeneeslijk met een aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Nieuwe therapieën resulteren in diepere responsen die met conventionele methoden niet aantoonbaar zijn. Recent werd echter aangetoond dat de (persisterende) afwezigheid van meetbare residuele ziekte (MRD) geassocieerd is met een verbeterde overleving. Detectie van MRD is gebaseerd op beenmerg(BM)-bemonstering, een invasieve en vaak pijnlijke procedure met risico's van vals-negatieve resultaten als gevolg van het risico van hemodilutie en/of fragmentarische distributie van de myeloma-cellen. Staalafname via venepunctie is veel minder invasief en ondervangt enkele nadelen die inherent zijn aan BM staalafname. Met dit project willen we bepalen of immunoglobuline (lg)-gerichte moleculaire tumordetectie en MRD-analyse in MM haalbaar is door gebruik te maken van vloeibare biopsieën, met bijzondere aandacht voor circulerende tumorcellen (CTC), celvrij DNA en exosomaal DNA. In eerste instantie toonden we aan dat lg-gerichte next generation sequencing (NGS) superieur is aan ASO-PCR voor tumordetectie in MM (aanvaard manuscript). Ondertussen hebben we een dual-platform methode ontwikkeld en gevalideerd, die CTC verrijking combineert met lg-gerichte NGS voor MM. Momenteel voltooien we een studie die de gevoeligheid van lg-NGS voor tumordetectie vergelijkt tussen CTC-afgeleid DNA, celvrij DNA, exosomaal DNA en "standaard" BM-MM celafgeleid DNA, gebruikmakend van stalen van patiënten met actieve ziekte (tweede manuscript in voorbereiding). In de loop van dit project konden we onze biobank uitbreiden tot 600 studie stalen van 130 verschillende patiënten. Onze serie omvat 30 patiënten in (conventionele) remissie met verschillende follow-up stalen (3 maanden interval) om MRD detectie op meerdere tijdspunten mogelijk te maken en om na te gaan op welk niveau één van de circulerende biomarkers, eerder vermeld, zou kunnen dienen als een waardevolle prognostische merker. Deze laatste studie (derde manuscript voor te bereiden) is dit jaar gestart en zal worden voltooid binnen het tijdsbestek van de in deze aanvraag gevraagde subsidie. Tenslotte is ons laboratorium ook begonnen met het onderzoek naar het gebruik van vloeibare biopsieën voor mutatieprofilering in MM, waarbij gebruik wordt gemaakt van dezelfde circulerende biomarkers en patiëntenmonsters als getest voor MRD. Dit laatste onderdeel zal echter niet worden opgenomen in de uiteindelijke scope van het doctoraatsthesis.