Planning in actie: de rol van cijfers in het Uplace-debat

In februari 2015 bereikte de controverse rond het geplande Uplace-winkelcomplex in Machelen ongekende
hoogten. Tegenstanders van het project wonnen langzaam terrein, aangevoerd door de oppositie
in het Vlaams Parlement, die zich steeds hardnekkiger in het dossier vastbeet. Niemand werd gespaard:
studiebureaus, academici en al dan niet voormalige ministers moesten het ontgelden.
Wat opmerkelijk is aan dit debat, is dat het in belangrijke mate door cijfers is gestuurd. De auteurs van
deze bijdrage speelden daar een eigen rol in, door te stellen dat de manier waarop er over het verwachte
aandeel openbaar-vervoergebruikers gecommuniceerd werd de waarheid geweld aandeed. Dat we tegenwind
konden verwachten, stond in de sterren geschreven. Maar het spel werd wel erg hard gespeeld.
Op allerlei publieke fora werd onder vakgenoten over de empirische onderbouwing en de gebruikte
methodologie gediscussieerd. Politici hadden het dan weer over de integriteit en betrouwbaarheid van
de experten en de procedures, terwijl het publieke debat zich concentreerde rond de wenselijkheid van
het project en de geloofwaardigheid van de op cijfers gesteunde besluitvorming.
We maken in deze paper een beknopte reconstructie en zien parallellen met het werk van Flyvbjerg
(Rationality and Power: Democracy in Practice), Taleb (The Black Swan), en Forester (Planning in the
Face of Power).