Tussen banketten en begrafenissen. De radicaal-liberale burgerlijke cultuur rond Charles Potvin in Brussel tijdens de tweede helft van de negentiende eeuw.

In dit artikel komen we tegemoet aan enkele lacunes in het onderzoek naar liberalisme in België in de lange 19e eeuw. Via de thans vergeten letterkundige/journalist Charles Potvin (1818-1902) trachten we de politieke cultuur van het progressieve liberalisme in Brussel te reconstrueren met zijn diverse netwerken, belangengroepen, informele contacten etc. Progressistische radicalen , vaak advocaten, journalisten of leraars aan de Vrije Universiteit Brussel, verenigden zich in belangengroepen en organisaties zoals de Libre Pensée en de Ligue de l'Enseignement vanuit hun gedeeld antiklerikalisme en hun kritiek op de doctrinaire liberale regering(en). Verder schreven ze voor verscheidene radicale bladen en tijdschriften. Discussies over de belangrijkste maatschappelijke hangijzers rond de liberale-klerikale breuklijn werden verdergezet in de Brusselse vrijmetselaarsloge, en met name Potvins loge Les Amis Philanthropes was erg populair. De progressistische liberale middenklasse kwam ook bijeen op erebanketten om bepaalde politiek en literaire figuren te eren of aan hun zaak te binden. Burgerlijke, niet-kerkelijke, begrafenissen waren vaak het toneel van symbolische strijd met de kerk. Deze 'bourgeois civil society' had een belangrijke rol in allerlei emancipatorische bewegingen.