Tussen niche en overlevingsstrategie? Rondtrekkende artiesten in het hertogdom Brabant in de tweede helft van de achttiende eeuw

In de sector van het populair vermaak namen rondtrekkende artiesten in het vroegmoderne Europa een prominente plaats in. Over de sociale achtergrond en professionele organisatie van deze ambulante muzikanten, liedjeszangers, poppenspelers, dierkunstenaars en andere entertainers is echter zeer weinig geweten. Bovendien is wat we erover menen te weten zeer sterk gekleurd door de negatieve beeldvorming die vele bronnen hierover kenmerkt. In dit artikel worden procesdossiers uit de late achttiende eeuw gebruikt om een licht te werpen op de bestaansstrategieën van 120 ambulante artiesten die gearresteerd werden op verdenking van landloperij in het Hertogdom Brabant in de jaren 1766-1775. Hoewel de aard van het bronnenmateriaal problemen van selectiviteit en betrouwbaarheid impliceert, zal blijken dat een voorzichtige analyse van deze individuele dossiers rijke informatie oplevert rond de sociale en culturele diversiteit onder ambulante artiesten, en rond de verschillende strategieën die zij ontwikkelden om hun mobiel bestaan te omkaderen.