Verbeteren van bereidheid van patiënten om deel te nemen aan gesprekken over voorafgaande zorgplanning: een gerandomiseerde gecontroleerde studie in de huisartsenpraktijk

Inleiding: De huisartsenpraktijk is een ideale setting voor het tijdig opstarten van gesprekken over voorafgaande zorgplanning (VZP). Een VZP-interventie met meerdere componenten gericht op patiënten met chronische aandoeningen en hun huisarts werd ontwikkeld en getest voor haalbaarheid en aanvaardbaarheid in een pilootstudie. Deze studie beoogt om de effectiviteit van de interventie te onderzoeken, alsook om de implementatie ervan te evalueren via een procesevaluatie.

Onderzoeksvragen: Verhoogt deze interventie de bereidheid van patiënten om deel te nemen aan gesprekken over voorafgaande zorgplanning? Verhoogt de interventie de eigen-effectiviteit van huisartsen om gesprekken over VZP te voeren met hun patiënten? Welke factoren dragen bij tot het al dan niet effectief implementeren van de interventie?

Methoden: Een cluster-randomiseerde gecontroleerde studie (RCT) (randomisatie op huisartsenniveau, n=18 huisartsen per groep, n=54 patiënten per groep) zal worden gebruikt om de gestructureerde VZP-interventie te vergelijken met standaardzorg. Metingen zullen plaatsvinden op baseline (T0), tijdens de follow-up 3 maanden (T1) en 6 maanden (T2) na baseline.

Uitkomsten: De primaire uitkomstmaat van deze studie is de bereidheid van patiënten om aan VZP deel te nemen (gemeten via een Nederlandse vertaling van de ACP Engagement Survey). Secundaire uitkomstmaten zijn de eigen-effectiviteit van de huisarts om aan VZP te doen (gemeten via een Nederlandse vertaling van de ACP Self-Efficacy Scale), kennis en attitudes van de huisarts over VZP, levenskwaliteit van de patiënt, angst en depressie bij de patiënt, aanwijzing van een wettelijk vertegenwoordiger door de patiënt, en documentatie van VZP-gesprekken door de huisarts. Kwalitatieve interviews en focusgroepen met huisartsen en patiënten zullen gebruikt worden voor de procesevaluatie.

Conclusie/mogelijke aanbevelingen voor de praktijk: Indien deze interventie effectief blijkt te zijn, zullen de onderzoekers een grondig geëvalueerde VZP-interventie kunnen aanbieden, die in de huisartsenpraktijk geïmplementeerd kan worden. De bevindingen uit deze studie zullen aantonen wat wel en wat niet werkt om VZP binnen de huisartsenpraktijk te verbeteren. De resultaten van de procesevaluatie zullen inzicht verschaffen over hoe de interventie aangepast kan worden om zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de noden van verschillende nationale en internationale contexten.